اینکه خداوند می فرماید جهان را برای تو و تو را برای خودم آفریدم یعنی چه ؟

اینکه خداوند می فرماید جهان را برای تو و تو را برای خودم آفریدم یعنی چه مگر خداوند به ما نیاز داشت که چنین سخنی می گوید؟

روایاتی که می فرمایند: «خلقتک لأجلی» اشاره به غایت انسان دارد که انتهای او به سوی او و لقاءالله است و به فرموده قرآن «الی الله تصیر الأمور» و «انا الیه راجعون» و اینکه در روایت آمده تو را خلق کردم به خاطر خودم منظور نیاز داشتن خداوند به انسان نیست بلکه اشاره به هدفی است که خداوند برای انسان در نظر گرفته و همان لقاءالله است. در پاسخ به این سوال که آیا خداوند به ما نیاز داشت تا ما را بیافریند برای روشن شدن این مسأله باید به مطالب زیر توجه کرد:
یک. هدف انسان در کارهایش رسیدن به کمال یا رفع نقص است؛ مثلا غذا می خورد تا رفع گرسنگی شود لباس می پوشد تا خود را از سرما حفظ کند، عبادت می کند تا به کمال نهایی و قرب الهی برسد. اما خداوند هیچ نقصی ندارد تا با افعالش آن را برطرف سازد و فاقد کمالی نیست تا برای رسیدن به آن تلاش کند.
دوم. هدفمندی همیشه با نیاز همراه نیست، بلکه هر میزان موجودی کامل تر و بی نیازتر باشد، به رفع نیاز دیگران بیشتر اقدام می کند و این از نشانه های موجود کامل و مهربان است. خداوند مهربان نیز در جستجوی نفعی برای خود نیست بلکه مهمترین هدف او خیر رساندن به دیگران است.
لذا هدف خداوند از آفرینش این است که هر ممکن الوجودی را به کمال ممکن و شایسته آن برساند، بدون اینکه در این کار برای ذات پاک او نتیجه ای باشد.
به بیان دیگر آفرینش احسان و فیضی است از جانب خدا نسبت به موجودات لکن چنین آفرینشی حسن ذاتی داد و قیام به چنین فعلی جز اینکه خود فعل زیبا باشد، به چیز دیگری نیاز ندارد. او با آفرینش، کمالی را افاضه می کند و وسایل کمال برتر هر موجودی را در اختیار آن می گذارد و خودداری از آن بخل و نقص است.
پس سزاوار است خدای حکیم و کمال مطلق، جهان را بیافریند و آن را در غایت حکمت و لطافت ایجاد کند. پس آفرینش الهی حکیمانه است، هر چند در مرتبه آفرینش، نه نیازی بود و نه نیازمندی، چه از ناحیه خالق و چه از ناحیه مخلوقات.
جهت آگاهی بیشتر:
– فلسفه خلقت انسان، عبدالله نصری(تهران مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر1379)
– فلسفه آفرینش، عبدالله نصری(قم، نشر معارف، چاپ اول 1382).