آیا سحر و جادو واقعیت دارد؟

آیت الله مکارم شیرازی در این باره می‌فرمایند:"هر چند سحر و جادو به تصدیق قرآن مجید حقیقت دارد، ولى غالب آنچه را مردم سحر و جادو مى دانند اوهام و خیالاتى بیش نیست. براى رفع آن هر روز پنج مرتبه آیة الکرسى را بخوانید و به خود و اطرافیانتان بدمید و هر روز هر چند به مقدارى کم صدقه بدهید و بر خدا توکّل کنید.

* سحر از نظر قرآن
سحر از نظر قرآن به دو بخش تقسیم مى ‏شود:
1) آنجا که مقصود از آن فریفتن و تردستى و شعبده و چشم‏بندى است و حقیقتى ندارد چنان که مى‏خوانیم:" در این هنگام طنابها و عصاهای آنان بر اثر سحرشان چنان به نظر می‌رسید که حرکت می‌کند(طه-66)
و در آیه‌ی دیگر آمده است" و هنگامی (که وسایل سحر خود را) افکندند، مردم را چشم‌بندی کردند و ترساندند؛ و سحر عظیمی پدید آوردند."(اعراف-116).
از این آیات روشن مى‏ شود که سحر داراى حقیقتى نیست که بتوان در اشیاء تصرفى کند و اثرى بگذارد ،بلکه این تردستى و چشم بندى ساحران است که آن چنان جلوه مى‏ دهد.
2) از بعضى از آیات قرآن استفاده مى‏ شود که بعضى از انواع سحر به راستى اثر مى‏ گذارد مانند:"
"... آنها از آن دو فرشته، مطالبی را می‌آموختند که بتوانند به وسیله‌ی آن، میان مرد و همسرش جدایی بیفکنند؛ ولی هیچ گاه نمی‌توانند بدون اجازه‌ی خداوند، به انسانی زیان برسانند. آنها قسمت‌هایی را فرامی‌گرفتند که به آنان زیان می‌رسانید و نفعی نمی‌داد..."(بقره- 102)
به هر حال در یک جمع بندی می‌توان گفت: سحر عملی خارق العاده است که آثارى از خود در وجود انسان‌ها به جا مى‏ گذارد و گاهى یک نوع چشم ‏بندى و تردستى است، و گاه تنها جنبه‌ی روانى و خیالى و تلقینى دارد، و گاه با استفاده از خواص ناشناخته فیزیکى و شیمیایى بعضى از اجسام و عناصر و گاه از طریق کمک گرفتن از شیاطین انجام می گیرد.
در هر حال، سحر چیزى نیست که بتوان وجود آن را انکار کرد و همه‌ی صورت های آن را به خرافات نسبت داد، بعضی از صورت های آن هم اکنون رواج دارد و هنوز واقعیت آن شناخته نشده است مثل کارهایی که مرتاضان هندی انجام می دهند.
از نظر اسلام در بسیاری از موارد‏، سحر باعث گمراه ساختن مردم و تحریف حقایق و متزلزل ساختن پایه های اعتقادات افراد ساده ذهن می شود. در احادیثى که از پیشوایان بزرگ اسلام به ما رسیده است سحر به شدت مذمت و از آن نهی شده است، از جمله این که:
حضرت على (ع)مى‏ فرماید: " کسى که سحر بیاموزد، کم یا زیاد، کافر شده است، و رابطه‌ی او با خداوند به کلى قطع مى‏شود ...".( وسائل الشیعه باب 25)
پس از نظر اسلام، انجام، تعلیم ، تعلم و تکسب به سحر، ممنوع و حرام و از گناهان کبیره است و در بعضی از روایات، تعلیم و تعلم سحر را موجب کفر شمرده اند.
فقهاى اسلام به اتفاق می‌فرمایند یاد گرفتن و انجام اعمال سحر و جادوگرى حرام است. اما چنانچه ابطال سحر در یادگیری آن منحصر گردد تعلم آن اشکالى ندارد، بلکه گاهى به عنوان واجب کفایى مى‏بایست عده‏اى سحر را بیاموزند تا اگر مدعى دروغگویى خواست از این طریق مردم را اغفال یا گمراه کند سحر و جادوى او را ابطال نمایند، و دروغ مدعى را فاش سازند.
در بعضی از کتب و روایات برای از بین بردن سحر خواندن آیات و دعاهایی توصیه شده است.

از مجموع آنچه گفته شد روشن گردید که به طور کلی باید از شر سحر ساحران به خدا پناه برد و اغلب مواردی که مردم آن را سحر می پندارند ،ناشی از توجه بیش از حد عده ای به خرافات و اوهام و سوء استفاده‌ی عده سودجوی دیگر، از شرایط فراهم آمده است.

ما از باب نمونه به چند مورد اشاره می کنیم:

1. "محمد بن عیسى" گوید از حضرت رضا (ع) در باره‌ی سحر پرسیدم حضرت فرمود: سحر واقعیت دارد و به اذن خدا اثر مى‏کند هر گاه ترا سحر کردند دستت را تا مقابل صورتت بالا ببر و این دعا را بخوان: "باسم الله العظیم باسم الله العظیم رب العرش العظیم الا ذهبت و انقرضت".
2. ابن عباس گوید: "لبید یهودى"، پیغمبر(ص) را سحر کرد، و سحر را در چاه" بنى زریق" انداخت حضرت بیمار شد، در حالى که حضرت در خواب بود دو فرشته آمدند، یکى از آن دو کنار سر حضرت و دیگرى پهلوى پاى او نشست و به ایشان خبر دادند، که شما را سحر کرده‏ و سحر را در زیر پوست نهاده و در زیر سنگى در چاه "زروان" گذارده ‏اند.
پیغمبر (ص) ،على (ع) و زبیر و عمار را فرستاد تا آب چاه را کشیدند و سنگ را برداشتند و طلسم را در آوردند و دیدند که در آن مقداری مو است با دندانه‏هایى از شانه که 11 گره با سوزن بر آن زده‏اند، در این موقع "معوّذتین"(سوره‌های ناس و فلق) نازل شد، هر گرهى را که می گشودند آیه‏اى از آنها را می خواندند، حضرت احساس سبکى کرد و برخاست، گویا از قید و زنجیر آزاد شده است، و جبرئیل می گفت: "بسم الله ارقیک من کل شی‏ء یؤذیک من حاسد و عین و الله یشفیک".
3. فردی که سحر شده آیات: "قالَ مُوسى‏ ما جِئْتُمْ بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللَّهَ سَیُبْطِلُهُ إِنَّ اللَّهَ لا یُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِینَ، وَ یُحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُجْرِمُونَ"‏(یونس -81و82) و "وَ أَوْحَیْنا إِلى‏ مُوسى‏ أَنْ أَلْقِ عَصاکَ فَإِذا هِیَ تَلْقَفُ ما یَأْفِکُونَ، فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ، فَغُلِبُوا هُنالِکَ وَ انْقَلَبُوا صاغِرِینَ".(اعراف 117 تا 119) را همیشه همراه خود داشته باشد.
4. این آیه را هفت بار بر سحر شده بخوانند: "سَنَشُدُّ عَضُدَکَ بِأَخِیکَ وَ نَجْعَلُ لَکُما سُلْطاناً فَلا یَصِلُونَ إِلَیْکُما بِآیاتِنا أَنْتُما وَ مَنِ اتَّبَعَکُمَا الْغالِبُونَ"(قصص -35).( رضی الدین، حسن بن فضل طبرسی، مکارم الأخلاق، ترجمه میر باقرى، ج‏2).

شبکه قرآن سیما