شیخ نمر باقر النمر ‌روحانی برجسته شیعی در سال 1379 هجری قمری مصادف با 1968 میلادی، در شهر “العوامیه” در استان القطیف در شرق عربستان دیده به جهان گشود. خانواده شیخ نمر از خانواده های اهل فضل و علم در عربستان به شمار می رفتند که علمایی چون آیت‌الله شیخ محمد بن ناصر آل نمر و خطبای حسینی چون جدش حاج علی بن ناصر آل نمر از آن خانواده سر بر آورده بودند.

شیخ نمر در دوره نوجوانی تحصیلات مقدماتی خود را در العوامیه به پایان رساند و در سال 1989 میلادی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، برای آشنایی بیشتر با آن و ادامه تحصیلات حوزوی به ایران مهاجرت کرد تا در تهران در حوزه علمیه حضرت قائم(عج) حضور پیدا کند. شیخ نمر پس از ده سال تحصیل در حوزه علمیه حضرت قائم(عج)، عازم سوریه شد و در حوزه علمیه حضرت زینب(س) برای ادامه تحصیلات حوزوی و علوم دینی نام نوشت و در حضور اساتید این حوزه به تحصیل پرداخت. شیخ نمر علاوه بر یادگیری فقه و اصول، توجه ویژه ای به مباحث اخلاقی داشت که در شهر مقدس قم به دروس اخلاق پرداخت و به این ترتیب به درجات بالایی در اجتهاد دست یافت و اجازه تدریس در مراکز علوم دینی و مذهبی را پیدا کرد. وی پس از بازگشت به عربستان، مرکز مذهبی الإمام القائم را در شهر العوامیه تأسیس کرد. اما پس از بازگشت به عربستان علاوه بر فعالیت های علمی، شیخ نمر به دلیل وضعیت بسیار نامساعدی که شیعیان عربستان دارند به رهبریت مبارزه مدنی شیعیان برای احقاق حقوق­شان از دستگاه آل سعود تبدیل شد.

دیدگاه‌های شهید شیخ نمر در قبال حکومت آل سعود

شیخ نمر از زمان بازگشت به عربستان تلاش های بسیاری را برای رهبری مطالبات مردم در راه احقاق حقوق شیعیان را انجام داد. وی در خطابه ‌هایش سیاست های قومی و طایفه ای رژیم سعودی را بیان می کرد و اجرای سیاست های عادلانه را به عنوان مطالبه مردم مطرح می کرد. شیخ نمر همچنین توهین به کرامت شهروندان عربستانی به ویژه شعیان را رد می کرد و از شهروند درجه دو بودن شیعیان و محرومیت آنها از حقوق شهروندی گلایه می کرد. اما در سال های اخیر شیخ نمر النمر با توجه به عدم اعتنای دولت عربستان به انذار های او، لحن انتقاد هایش تند تر شده بود. او در سال 2009 طی سخنرانی به مقامات آل سعود هشدار داده بود که” اگر شأن و حیثیت ما به ما بازگردانده نشود، من شیعیان را به جدایی از عربستان فرا می‌خوانم. کرامت ما مهم‌تر از تمامیت کشور است.”

برخورد دولت عربستان با شهید شیخ نمر

همان گونه که ذکر شد سیاست دولت عربستان منبعث از تفکرات فرقه وهابیت در قبال شیعیان بسیار غیر انسانی بود. بر همین اساس شیخ نمر که هیچگاه فعالیت مسلحانه و یا اقدام تروریستی را علیه حکومت سازمان نداده بود و تنها از سیاست های ظالمانه حکومت انتقاد می کرد با برخورد های خشن و امنیتی حکومت روبرو می شد. نخستین بار در سال 2006 میلادی پس از بازگشت شرکت در همایش قرآنی در کشور بحرین توسط نیروهای رژیم آل سعود بازداشت شد. اتهام های او درخواست از دولت برای رسیدگی به وضعیت قبرستان بقیع، درخواست از دولت برای به رسمیت شناختن مذهب تشیع و درخواست از دولت برای تغییر شیوه های آموزشی حاکم در عربستان بود که به دلیل اعتراض مردم پس از مدتی از زندان آزاد شد. شهید شیخ نمر دو مرتبه دیگر نیز در سال های 2008 و 2012 توسط نیروهای آل سعود بازداشت شد که این مورد آخر تا لحظه شهادتش ادامه داشت.


شهادت شیخ نمر باقر النمر

دادگاه ویژه آل سعود در سال ۲۰۱۳ رسیدگی به پرونده شیخ نمر را با اتهاماتی چون عدم اطاعت از ولی امر، فتنه مذهبی، تشکیل جلسه با مجرمان فراری، ترویج کشتار شهروندان و نیروهای پلیس، تخریب مساجد در هنگام نماز جمعه و دخالت در امور سایر کشورها آغاز کرد. این محاکمه که با اعتراضات مردمی همزمان بود حدود یک سال طول کشید تا سرانجام در ۲۵ مارس ۲۰۱۴ حکم اعدام به علت محاربه علیه نظام برای شیخ نمر صادر شد. اما این حکم در دوران پادشاهی ملک عبدالله معلق ماند و اجرا نشد تا اینکه پس از روی کار آمدن ملک سلمان و سیاست های ماجراجویانه و محیر العقول وی پیگیری شود. در نهایت در دوم ژانویه سال 2016 شبکه خبری العربیه خبر داد که بر اساس بیانیه وزارت کشور عربستان، حکم اعدام شیخ نمر به همراه 46 متهم دیگر که اغلب آنها از عناصر القاعده مخالف دولت عربستان معرفی شده‌ بودند به اجرا درآمد.


واکنش ها به شهادت شیخ نمر

رهبر معظم انقلاب در جلسه درس خارج فقه امروز خودشان فرمودند: بدون تردید خون به ناحق ریخته‌ی این شهید مظلوم به سرعت اثر خواهد کرد و دست انتقام الهی گریبان سیاستمداران سعودی را خواهد گرفت. این عالم مظلوم نه مردم را به حرکت مسلحانه تشویق می‌کرد و نه به صورت پنهانی اقدام به توطئه کرده بود، بلکه تنها کار او، انتقاد علنی و امر به معروف و نهی از منکر برخاسته از تعصب و غیرت دینی بود. شهادت شیخ نمر و ریختن به ناحق خون او را خطای سیاسی دولت سعودی است و خداوند متعال از خون بی‌گناه نمی‌گذرد و خون به ناحق ریخته، بسیارسریع دامان سیاستمداران و مجریان این رژیم را خواهد گرفت.

برادر شیخ نمر، در روز شهادت برادرش در گفت‌وگویی ضمن تأیید خبر اعدام، این اقدام آل سعود را محکوم کرد و آن را “شنیع” توصیف کرد. وی افزود: “با وجود اینکه انتظار عقلانیت بیشتری از مقامات سعودی داشتیم، در اعتراض به این اقدام به سازمان‌های بین المللی مراجعه نخواهیم کرد زیرا می‌دانیم از دست این سازمان‌ها کاری بر نمی‌آید.”

مراجع تقلید در ایران با محکومیت شدید این اقدام جلسات درس خود را تعطیل کردند و مدیریت حوزه های علمیه کشور نیز همه حوزه های سرتاسر کشور را تعطیل اعلام کرد.

سازمان حقوق بشر عربی محاکمه شیخ نمر را امری بی‌سابقه و خطرناک از نوع خود دانست و اعلام کرد:” اعدام ها در عربستان برخلاف ارزش‌ها و قوانین بین‌المللی است.”

سازمان دیده بان حقوق بشر: این سازمان نیز ضمن انتقاد از اعدام شیخ باقر النمر النمر روحانی برجسته سعودی، تأکید کرد که فرآیند بررسی اتهامات وی، غیرعادلانه بوده است.

وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در بیانیه این اقدام را نشان دهنده “عمق بی تدبیری و بی مسئولیتی حاکمان آل سعود” دانست و به احضار کاردار عربستان اکتفا کرد.

منبع : دیدبان