پرسش ها و پاسخ ها - شک ، مقدمه یقین

عصر ما از نظر دینی و مذهبی - خصوصا برای طبقه جوان - عصر اضطراب و دودلی و بحران است . مقتضیات عصر و زمان ، یک سلسله تردیدها و سؤال ها به وجود آورده و سؤالات کهنه و فراموش شده را نیز از نو مطرح ساخته است . آیا باید از این شک و تردیدها و پرس وجوها - که گاهی به حد افراط می‏رسد متأسف و ناراحت بود ؟
به عقیده من هیچگونه ناراحتی ندارد . شک ، مقدمه یقین ، پرسش ، مقدمه‏ وصول ، و اضطراب ، مقدمه آرامش است . شک ، معبر خوب و لازمی است هر چند منزل و توقفگاه نامناسبی است . اسلام که این همه دعوت به تفکر و ایقان می‏ کند ، به طور ضمنی می‏ فهماند که حالت اولیه بشر ، جهل و شک و تردید است و با تفکر و اندیشه صحیح باید به سر منزل ایقان و اطمینان‏ برسد .
یکی از حکما می‏ گوید :
  " فائده گفتار ما را همین بس که تو را به شک و تردید می‏ اندازد تا در جستجوی تحقیق و ایقان برآئی " .
شک ، نا آرامی است ، اما هر آرامشی بر این نا آرامی ترجیح ندارد . حیوان شک نمی‏ کند ، ولی آیا به مرحله ایمان و ایقان رسیده است ؟ ! آن‏ نوع آرامش ، آرامش پائین شک است ، بر خلاف آرامش اهل ایقان که بالای شک است .
بگذریم از افراد معدود مؤید من عند الله ، دیگر اهل ایقان ، از منزل‏ شک و تردید گذاشته اند تا به مقصد ایمان و ایقان رسیده‏ اند . پس صرف‏ اینکه عصر ما عصر شک است نباید دلیل بر انحطاط و انحراف زمانی ما تلقی‏ شود . مسلما این نوع از شک ، از آرامش های ساده لوحانه‏ ای که بسیار دیده‏ می ‏شود پائین تر نیست .
آنچه می‏ تواند مایه تأسف باشد این است که شک یک فرد ، او را به سوی‏ تحقیق نراند ، و یا شکوک اجتماعی ، افرادی را بر نیانگیزد که پاسخگوی‏ نیازهای اجتماع در این زمینه بوده باشند . »

(عدل الهی ، ص 13 و 14)