پرسمان مهدوی/آیا امام زمان(عج)، به صورت یک فرد ناشناس در میان مردم زندگى می کند؟

آیا امام زمان(عج)، مى تواند به صورت یک فرد ناشناس در میان مردم زندگى کند؟ در این صورت مسکن و محل زندگى او کجا است؟!

در پاسخ به این پرسش گفتنى است که نمى توان محل خاصى براى آن حضرت در نظر گرفت و منطقه و شهرى را به عنوان محل سکونت او معرّفى کرد. اصولاً «پنهان زیستى امام» ایجاب مى کند که مسکن و مکان زندگى او، کاملاً مخفى و ناشناخته بماند.

• سدیر صیرفى از امام صادق (علیه السلام)  روایت مى کند : «صاحب الامر» از این جهت با یوسف (علیه السلام)  شباهت دارد که برادران یوسف - با اینکه عاقل و دانا بودند و قبلاً هم با وى معاشرت داشتند - وقتى پیش او رفتند تا خودش را معرفى نکرد ؛ او را نشناختند و با اینکه بین او و یعقوب (علیه السلام) ، بیش از هیجده روز راه فاصله نبود، یعقوب از وى اطلاعى نداشت. پس چرا این مردم انکار مى کنند که خداوند همین عمل را نسبت به حجّت خویش صاحب الامر نیز انجام دهد؟ او نیز در بین مردم تردّد مى کند و در بازار ایشان راه مى رود و بر فرش هاى آنان قدم مى گذارد ؛ ولى [مردم] او را نمى شناسند و به همین وضع زندگى مى کند تا هنگامى که خداوند به او اذن معرّفى به مردم را بدهد»[1].

آن حضرت براى انجام وظایف و تکالیف خود از مکانى به مکان دیگر مى رود و بر اساس حکایات معتبره در شهرها و اماکن مختلفى دیده شده است. مدینه، مکه، نجف، کوفه، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد و قم، از جمله آن است و در بعضى از زمان ها و مناسبت ها در مکانى مقدس حضور دارد. در اینجا به برخى از آنها اشاره مى شود :

• مکان هاى خاصى:

1. مدینه و پیرامون آن (رضوى(
امام باقر (علیه السلام)  مى فرماید : «ناچار براى صاحب الزمان، عزلت و غیبتى است و طیبه (مدینه) خوب جایگاهى [براى ایشان] است»[2].

2. مکّه و اطراف آن (ذى طوى(
از امام باقر (علیه السلام)  نقل شده است : «یکون لصاحب هذا الامر غیبة فى بعض الشعاب، [و] أومأ بیده الى ناحیة ذى طوى...»[3] ؛ «صاحب الامر در یکى از این درّه ها غیبتى خواهد داشت، سپس با دستش به بخشى از ذى طوى اشاره کرد».
در دعاى ندبه مى خوانیم : «لیت شعرى این استقرّت بک النوى بل اىّ ارض تُقِلّکَ اَو ثرى أ برضوى اَو غیرها ام ذى طوى» ؛[4] «اى کاش مى دانستم که در کدامین زمین قرار دارى و کدام زمین یا خاک وجود نازنینت را بر خود حمل مى کند؟ آیا در رضوى هستى یا در جاى دیگر؟ آیا در ذى طوى هستى؟»

3. حضور هر ساله در حج و عرفات
از زمان ها و مکان هایى که امام در آن حضور مستمر و دائمى دارد، موسم حج و روز عرفه و در سرزمین عرفات است ؛ امام صادق (علیه السلام) فرمود : «یفقد الناس امامهم یشهد الموسم فیراهم و لا یرونه» ؛[5] «مردم امام زمان خود را نمى یابند، او در موسم حج [و در منا و عرفات] شرکت مى کند و آنان را مى بیند ؛ ولى آنان او را نمى بینند».
امام رضا (علیه السلام)  نیز مى فرماید : «اِنّه لَیَحضُرُ الموسِمَ فیقضى جمیع المناسک...» ؛[6] «[مهدى] در موسم حج حاضر مى شود و همه اعمال را انجام مى دهد و در عرفه نیز وقوف مى کند و دعاى مؤمنان را آمین مى گوید».
محمد بن عثمان عمرى، یکى از نائبان چهارگانه امام زمان(عج) مى گوید : «به خدا سوگند : صاحب الزمان در موسم حج، همه ساله حضور مى یابد و مردم را مى بیند و مى شناسد. مردم [هم] او را مى بینند، اما نمى شناسند»[7].

4. مسجد کوفه، سهله، کربلا و نجف
ابو بصیر از امام صادق (علیه السلام)  نقل مى کند : «گویا مى بینم که قائم ما با خانواده اش در مسجد سهله اقامت گزیده است»[8].
بر اساس حکایات معتبر، ملاقات بزرگانى چون مقدس اردبیلى، علامه بحرالعلوم، شیخ محمد تقى آملى و... در مسجد سهله و کوفه صورت گرفته است[9].
 از مجموع این روایات و حکایات معتبر، برداشت مى شود که آن حضرت در شهرها و مناطق مختلف حضور دارد و محل زندگى ایشان، جاى خاصى نیست. پس زندگى او به شیوه عادى و معمولى است ؛ زیرا این گونه زندگى، حسّاسیت برانگیز نیست و براى آن حضرت نیز آسان تر و طبیعى تر است.

1. بحار الانوار، ج52، ص154؛ کمال الدین، ج2، ب33، ج21.

2. کافی، ح1، ص340، ح16، باب فی الغیبه.

3. الغیبه النعمانی، ص182؛ اثبات الهداه، ج3، ص550، ح559.

4. اقبال الاعمال، ص298.

5. منتخب الاثر، ص319.

6. بحار الانوار، ج53، ص152.

7. همان، ج52، ص152.

8. همان، ص583، ح776.

http://mahdaviat.porsemani.ir