ولادت امام رضا علیه السلام - 98

مژده ای دل که دلربا آمد
دلربایی گره گشا آمد
محنت و درد و غم فراری شد
شادی و رحمت و صفا آمد

🌹امام رضا علیه السلام:

خدا رحمت کند کسی را که «امر ولایت ما» را زنده می سازد. پرسیده شد امر شما چگونه زنده می شود؟ فرمود علوم و معارف و احادیث ما را فرا گرفته و به دیگران بیاموزد. زیرا مردم اگر با زیبایی های سخنان ما آشنا گردند از ما پیروی خواهند نمود.

📚بحارالانوار جلد ۲ صفحه ۳۰

✨✨✨ ولادت شمس الشموس، نگین ایران زمین، امام هشتم،

علی ابن موسی الرضا علیه السلام

بر شما و ما و همه مسلمانان و انسان های آزادهٔ جهان مبارک و خجسته باد ✨✨✨

چهارشنبه های زهرایی/آیا حجاب موجب فلج کردن نیروی نیمی از افراد اجتماع است؟

کشانیدن تمتعات جنسی از محیط خانه به اجتماع ، نیروی کار و فعالیت‏ اجتماع را ضعیف می ‏کند . برعکس آنچه که مخالفین حجاب خرده‏ گیری کرده‏ اند و گفته‏ اند : " حجاب موجب فلج کردن نیروی نیمی از افراد اجتماع است " بی حجابی و ترویج روابط آزاد جنسی موجب فلج کردن نیروی اجتماع است . آنچه موجب فلج کردن نیروی زن و حبس استعدادهای او است حجاب به‏

صورت زندانی کردن زن و محروم ساختن او از فعالیت های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی است و در اسلام چنین چیزی وجود ندارد .

(مسئله حجاب، شهید مطهری، ص84)

پوشانیدن بدن به استثناء وجه و کفین مانع هیچگونه فعالیت فرهنگی یا اجتماعی یا اقتصادی نیست . آنچه موجب فلج کردن نیروی اجتماع است آلوده‏ کردن محیط کار به لذت جویی های شهوانی است . آیا اگر پسر و دختری در محیط جداگانه‏ ای تحصیل کنند و فرضا در یک محیط درس می‏ خوانند دختران بدن خود را بپوشانند و هیچگونه آرایشی نداشته باشند بهتر درس می‏خوانند و فکر می‏ کنند و به سخن استاد گوش می‏ کنند یا وقتی که‏ کنار هر پسری یک دختر آرایش کرده با دامن کوتاه تا یک وجب بالای زانو نشسته باشد ؟

آیا اگر مردی در خیابان و بازار و اداره و کارخانه و غیره‏ با قیافه‏ های محرک و مهیج زنان آرایش کرده دائما مواجه باشد بهتر سرگرم‏ کار و فعالیت می‏ شود یا در محیطی که با چنین مناظری روبرو نشود ؟ اگر باور ندارید از کسانی که در این محیط کار می‏ کنند بپرسید . هر مؤسسه یا شرکت یا اداره‏ ای که سخت مایل است کارها به خوبی جریان یابد ، از این‏ نوع آمیزشها جلوگیری می‏ کند . اگر باور ندارید تحقیق کنید .
حقیقت اینست که این وضع بی حجابی رسوا که در میان ما است و از اروپا و آمریکا هم داریم جلو می‏افتیم از مختصات جامعه‏ های پلید سرمایه‏ داری غربی‏ است و یکی از نتائج سوء پول پرستی‏ ها و شهوترانی های سرمایه ‏داران غرب است ، بلکه یکی از طرق و وسائلی است که آنها برای تخدیر و بی حس کردن اجتماعات انسانی و در آوردن آنها به صورت مصرف کننده اجباری کالاهای خودشان به کار می ‏برند .

(مسئله حجاب، شهید مطهری، ص84)

حجاب اسلام نمی‏ گوید که‏ باید زن را در خانه محبوس کرد و جلوی بروز استعدادهای او را گرفت . مبنای حجاب در اسلام چنانکه گفتیم اینست که التذاذات جنسی باید به محیط خانوادگی و به همسر مشروع اختصاص یابد و محیط اجتماع ، خالص برای کار و فعالیت باشد . به همین جهت به زن اجازه نمی‏ دهد که وقتی از خانه بیرون‏ می‏ رود موجبات تحریک مردان را فراهم کند و به مرد هم اجازه نمی‏ دهد که‏ چشم چرانی کند . چنین حجابی نه تنها نیروی کار زن را فلج نمی‏ کند ، موجب‏ تقویت نیروی کار اجتماع نیز می‏ باشد .

اگر مرد تمتعات جنسی را منحصر به همسر قانونی خود کند و تصمیم بگیرد همین که از کنار همسر خود بیرون آمد و پا به درون‏ اجتماع گذاشت ، دیگر درباره این مسائل نیندیشد ، قطعا در این صورت بهتر می‏ تواند فعال باشد تا اینکه همه فکرش متوجه این زن و آن دختر و این قد و بالا و این طنازی و آن عشوه ‏گری باشد و دائما نقشه طرح کند که چگونه با فلان خانم آشنا شود .

(مسئله حجاب، شهید مطهری، ص97)

اگر زن ، مرض نداشته باشد و نخواهد لخت بیرون بیاید ، پوشیدن یک‏ لباس ساده که تمام بدن و سر ، جز چهره و دو دست تا مچ را بپوشاند ، مانع هیچ فعالیت بیرونی نخواهد بود . بلکه برعکس ، تبرج و خودنمائی و پوشیدن لباسهای تنگ و مدهای رنگارنگ است که زن را به صورت موجودی‏ مهمل و غیر فعال در می‏ آورد که باید تمام وقتش را مصرف حفظ پُزیسیون خود کند.

(مسئله حجاب، شهید مطهری، ص171)

نگاه رهبر انقلاب به دو عنصر خدمت و کار جهادی

 

 

نگاه رهبر انقلاب به دو عنصر خدمت و کار جهادی برای تحقق کارآمدی نظام اسلامی

 

پیش شرط تحقق وظیفه امروز ما چیست؟

اول اینکه «روحیّه‌ی خدمت» باید داشته باشیم و باید بدانیم که «اصلاً فلسفه‌ی وجود ما جز این نیست؛ ما آمده‌ایم خدمت کنیم به مردم و هیچ چیز نباید ما را از این وظیفه غافل کند.»

دوّم اینکه «در زمینه‌ی خدمت، کار را باید جهادی کرد؛ جهادی به معنای بی‌قانونی نیست... معتقدم در همان چهارچوب قانون، دو جور می شود کار کرد:
یک کار کار مرسوم اداری، یک کار کار جهادی.

کار جهادی یعنی از موانع عبور کردن، موانع کوچک را بزرگ ندیدن، آرمان ها را فراموش نکردن، جهت را فراموش نکردن، شوق به کار؛ این کار جهادی است.

کار را باید جهادی انجام داد تا ان‌شاءالله خدمت به خوبی انجام بگیرد. اگر این اتفاق افتاد نتیجه آن نمایش «کارآمدىِ نظام در عمل» است و در حقیقت «شما با عمل خودتان مردم را به ایمان، به اسلام، به دین دعوت می‌کنید

دریافت مجوز

مجوز فعالیت مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت راهیان بصیرت١٤ اسفند 1395 توسط آقای نجفی رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی به آقای محمد علی خیر الدین مدیر مسئول این مؤسسه اهدا گردید.

 http://garmsar.farhang.gov.ir/fa/news/272756

نکته ها

نکته ها و پندها

یکی از دانشجویان دکتر حسابی به ایشان گفت : شما سه ترم است که مرا از این درس می اندازید . من که نمی‌خواهم موشک هوا کنم. می خواهم در روستایمان معلم شوم.

دکتر جواب داد :
تو اگر نخواهی موشک هوا کنی و فقط بخواهی معلم شوی قبول، ولی تو نمی‌توانی به من تضمین بدهی که یکی از شاگردان تو در روستا، نخواهد موشک هوا کند.

هفته معلم گرامی باد

آموزش تجوید/وقف و ابتدا/بخش دوم

مبانی وقف و ابتدا

☘ضرورت آشنایی با مبانی وقف وابتدا

پایه و اساس هر علمی قواعد و اصولی است که آن علم و دانش بر آن استوار است. به عنوان مثال : برای نحوه صحیح تلفظ حروف لازم است حتما مخارج و صفات حروف را بدانیم.
در مورد دانش وقف وابتدا نیز لازم است قبل از هر چیز با مبانی آن آشنا شویم.

☘ منابع، تعریف وضرورت و اهمیت وقف و ابتدا

اغلب منابع به زبان عربی است، تعداد انگشت شماری است که به زبان فارسی نوشته شده ولی متأسفانه به این منابعِ در دسترس به زبان فارسی نیز، قاریان ما توجه ندارند.

منابع عربی
 
القاطع و المبادی/سیستانی/قرن سوم
المکتفی فی الوقف و الابتدا/دانی/قرن پنجم
منار الهدی فی الوقف والابتدا/اشمونی/قرن یازدهم

منابع فارسی

قواعد وقف وابتدا در قرائت قرآن کریم/دکتر شاکر
پژوهشی در وقف و ابتدا/سید جواد سادات فاطمی

☘ تعریف وقف و ابتدا

ابن جزری :الوقف عبارت عن قطع الصوت زمنا یتنفس فیه عاده بنیه الاستیناف لا بنیه الاعراض
زرکشی : فن با ارزشی است که با آن کیفیت قرائت معلوم می شود از این جهت که قاری در چه محل هایی وقف وابتدا کند تا معنا تمام باشد ونیز مخل غرض آیه نباشد.
(لازم به ذکر است که عبارت فن از شناخت، تمرین و تکرار وکسب مهارت به دست می‌آید)

☘ضرورت رعایت وقف وابتدا

1- فرمایش ذات مقدس خداوند در آیه ۴سوره مزمل "ورتل القرآن ترتیلا "

2- بیان حضرت علی علیه السلام :

3- الترتیل: تجوید الحروف وحفظ الوقوف

4- نظرات علماء قرائت در اهمیت آن:

ابن عباس :الوقوف منازل القرآن
سیستانی:من لم یعرف الوقف لم یعلم القرآن

برخی از آیات طولانی است و قاری نمی تواند همه آن را با یک نفس تلاوت کند پس لازم است بر عبارتی وقف و از عبارتی ابتدا کند تا معنا تمام و منظور آیه شریفه حاصل شود، و یا حتی گاهی وصل کلمات ایجاد خلل در معنا می کند به عنوان مثال آیه ۸ سوره شوری

" ولکن یدخل من یشاء فی رحمته والظالمون مالهم من ولی ولا نصیر":

که اگر بر "الظالمون" وقف شود این توهم ایجاد می شود که خداوند ظالمین را نیز در رحمت خویش قرار می دهد.

و یا در آیه شریفه ۴ سوره تحریم

 "فان الله هو مولیه وجبریل و صالح المومنین و الملائکة بعد ذلک ظهیر"

که اگر بر کلمه" مولیه" وقف نشود ممکن است توهم شود که جبرئیل و صالح المومنین و ملائکه نیز مولای پیامبر اکرم (ص) هستند.

ادامه دارد ....

آموزش تجوید/وقف و ابتدا/بخش اول

معنا و روش های وقف

معنای وقف : وقف در لغت، به معنای «باز داشتن، درنگ کردن» می‌باشد، و در اصطلاح، عبارت است از «قطع صوت در هنگام قراءت برای تازه کردن نفس و سپس ادامه قرائت» (که ابتداء نامیده می‌شود.) 

روش وقف در کلمات قرآن 

در هنگام وقف تغییراتی در آخر کلمات به شرح ذیل داده می‌شود: 

1- کلماتی که با تاء گرد (ة) ختم شده است با هر حرکتی که باشند تبدیل به هاء ساکن (هْ) می‌شود، مانند: 

زَکوةِ : زَکوهْ / مَرَّةٍ : مَرَّهْ 

کلماتی که با تاء کشیده (ت) نوشته شده است فقط ساکن می‌شود، مانند: 

رَحْمَتُ :رَحْمَتْ  / سُنَّتَ : سُنَّت / نِعْمَتَ : نِعْمَتْ
 
2- تنوین کلمات منصوب، تبدیل به الف مدّی می‌شود، مانند: 

رَحیماً :رَحیما / ماءً :ماءا / هُدیً : هُدی

3- بقیّه کلمات، ساکن می‌گردد، مانند: 

یَقْتُلُونَ :یَقْتُلُونْ / فَاتَّقُونِ : فَاتَّقُونْ / نَسْتَعینُ : نَسْتَعینْ / هُوَ : هُو
مُسْتَقیمٍ : مُسْتَقیمْ / نَهَرٌ : نَهَرْ / هِیَ : هی

مورد اوّل و دوّم، وقفِ به ابدال و سوّمین مورد، وقف به اسکان نام دارد. 

لازم به یادسپاری است کلماتی که در آخر آنها «الف، واو، یاء مدّی» می‌باشد در هنگام وقف تغییری در آنها داده نمی‌شود، مانند: 

کَلاّ ـ یُدْعی ـ رَبّی ـ کُلُوا 

ادامه دارد ...

خلاصه جلسات تفسیر سوره حجرات در ماه مبارک رمضان/آیات 13 تا 18

استاد کمالی/مؤسسه راهیان بصیرت

آیه ۱۳/حجرات

یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثَى وَ جَعَلْنَاکُمْ شُعُوباً وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ
اى مردم، ما شما را از مرد و زنى آفریدیم، و شما را ملّت ملّت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید. در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست. بی تردید، خداوند داناى آگاه است.:sparkles:

1- آیات گذشته، خطاب به مؤمنین بود و این آیه خطاب به مردم

2- منظور از ذکر و انثی، آدم و حواست

3- شعوباً، شعبه، شعب، واحد کوچک تر یا بزرگ تر از قبیله

4- لتعارفوا : برای شناختن آدمها،
نظم اجتماعی در گرو چنین شناسایی است.

5- ارتباط با آیات قبل: همه ی ما از آدم و حواییم پس چرا عیب جویی، چرا تفاخر، چرا لقب زشت و ....

6- ان اکرمکم عندالله اتقیکم : ملاک برتری تقواست.

آیه ۱۴ / حجرات

قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لٰکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمَانُ فِی قُلُوبِکُمْ وَ إِنْ تُطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لاَ یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمَالِکُمْ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ‌
[ برخى از ] بادیه ‏نشینان گفتند : « ایمان آوردیم .» بگو : « ایمان نیاورده‏ اید ، لیکن بگویید : اسلام آوردیم . » و هنوز در دل هاى شما ایمان داخل نشده است . و اگر خدا و پیامبرِ او را فرمان برید از [ ارزشِ ] کرده ‏هایتان چیزى کم نمى‏ کند. خدا آمرزنده مهربان است. »

شان نزول : جمعی از طایفه بنی اسد در زمان قحطی و خشکسالی، به امید دریافت کمک، نزد پیامبر آمدند و شهادتین را بر زبان آوردند و گفتند بادیه نشینان عرب با تو جنگیدند. اما ما بدون جنگ ایمان آوردیم. (بر پیامبر(ص) منّت می گذاشتند.) که این آیه نازل شد. خداوند فرمود شما اسلام آوردید نه ایمان.

1- فرق ایمان و اسلام : ایمان یک امر قلبی است و در دل جای دارد و اسلام امری ظاهری، قانونی و فقهی است.

2- روایت ها

الایمان اِقرار وَ العمل و الاسلام اِقرارٌ بِلاعمل
ایمان با اسلام مشارکت دارد.

3- هر مؤمنی مسلمان هست، اما هر مسلمانی مؤمن نیست. همین اندازه که اسلام آورده قوانین اسلام بر او جاری است.

4- اگر کسی ایمان قلبی داشته باشد ؛ از خدا و رسول اطاعت می کند.

5- گاهی اوقات در اصطلاح فقها به شیعیان مؤمن گفته می شود یعنی کسی که ولایت را پذیرفته است.

🗓 ۹۶/۳/۳۰

آیه ۱۵/حجرات
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا وَ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُولٰئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ‌
در حقیقت ، مؤمنان کسانى ‏اند که به خدا و پیامبر او گرویده و [ دیگر ] شک نیاورده و با مال و جانشان در راه خدا جهاد کرده ‏اند، اینانند که راست کردارند.
1- إِنَّمَا = فقط (از ادات حرف است.) در این آیه مبارکه، یعنی مؤمنین فقط کسانی هستند که آیه ترسیم کرده است.

2- جُهد = تلاش / جاهَدَ = مبالغه است / فی سبیل الله = در راه دین خدا

3- آیا جهاد، فقط میدان رزم را شامل می شود؟
شیخ طبرسی و زمخشری(از علمای اهل سنت) می گویند: هم جهاد با مُحارب (میدان رزم)، هم جهاد با شیطان و هم جهاد با نفس است.

4- جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ = جهاد مالی، یعنی انسان از مال خودش در راه دین مصرف کند.

5- فرقه مُرجِئِه که در زمان ائمه اطهار وجود داشته اند ، ایمان را امر قلبی می دانستند و به عمل کار نداشتند. نظیر کسانی که امروزه نیز وجود دارند و می گویند: دلت پاک باشه و ....
 حال آن که مؤمنین واقعی کسانی هستند که ایمان به خدا و رسول دارند و شک نمی کنند (ایمان قلبی) و با مال و جانشان در راه خدا جهاد می کنند (در عمل)

آیه ۱۶/حجرات

قُلْ أَ تُعَلِّمُونَ اللَّهَ بِدِینِکُمْ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْ‌ءٍ عَلِیمٌ‌
بگو : « آیا خدا را از دین [ دارىِ ] خود خبر مى‏دهید ؟ و حال آنکه خدا آنچه را که در آسمان ها و آنچه را که در زمین است مى‏داند ، و خدا به همه چیز داناست.

شأن نزول: برخی مفسرین همان جریان بنی اسد را که قبلا در مورد آیه ۱۴ گفته شد، نقل می کنند. برخی هم می گویند مربوط به عده ای است که نزد پیامبر(ص) رفتند و با سوگند به پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله گفتند که ایمان ما صادقانه است. این آیه نازل شد که نیاز به سوگند نیست، خداوند به همه چیز آگاه است.

1- تحویل وعرضه نمودن عقائد خود به اولیاى خدا، اگر براى ارزیابى و اصلاح و یا کسب اطمینان باشد، بسیار پسندیده است، چنانکه حضرت عبدالعظیم حسنى عقائد خود را به امام هادى علیه السلام عرضه کرد. امّا اگر عرضۀ عقائد ریاکارانه باشد، (مانند مخاطبین‌این آیه)، جاى سرزنش وتوبیخ است.

2- ریا ممکن است در اعتقادات، در اخلاق و در عمل باشد.

آیه ۱۷/حجرات

یَمُنُّونَ عَلَیْکَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لاَ تَمُنُّوا عَلَیَّ إِسْلاَمَکُمْ بَلِ اللَّهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَدَاکُمْ لِلْإِیمَانِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ‌
از اینکه اسلام آورده ‏اند بر تو منّت مى ‏نهند، بگو : « بر من از اسلام ‏آوردنتان منّت مگذارید ، بلکه [ این ] خداست که با هدایت کردن شما به ایمان ، بر شما منّت مى‏ گذارد ، اگر راستگو باشید .:sparkles:

مخاطب آیه پیامبر(ص) است.

شأن نزول: در تفسیر علی ابراهیم قُمّی آمده است: یکی از صحابه در روز حفر خندق، با دیدن جناب عمار که خندق می کند، نه تنها کمک نکرد، بلکه آستین پیراهنش را جلوی بینی خود گرفت تا گرد و خاک تنفس نکند. جناب عمار معترض شده و با هم نزد رسول الله رفتند.
پیامبر(ص) به آن صحابی فرمود: ما اسلام تو را اِقاله کردیم. یعنی اسلام تو را پس گرفتیم.(اسلامت مال خودت)

1- انسان نباید براساس کارهای خودش بر کسی یا بر خدا منت بگذارد.

2- آیا خدای متعال می تواند منت بگذارد؟ بله، خداوند نعمت دهنده و مُعطی است و موجب می شود تا انسان قدر نعمت را بداند.

3- منت هایی که خداوند بر انسان گذاشته است، عبارتند از:
نعمت اسلام
نعمت ایمان
نعمت نبوت و بعثت پیامبر(ص)
حاکمیت مستضعفین

آیه ۱۸/حجرات

إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ غَیْبَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ‌
خداست که نهفته آسمان ها و زمین را مى‏ داند و خدا [ ست که ] به آنچه مى ‏کنید بیناست . »

والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته
🗓 ۹۶/۳/۳۱
پایان

خلاصه جلسات تفسیر سوره حجرات در ماه مبارک رمضان/آیه 12

استاد کمالی/مؤسسه راهیان بصیرت

آیه ۱۲/حجرات
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لاَ تَجَسَّسُوا وَ لاَ یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِیمٌ‌
اى کسانى که ایمان آورده ‏اید ، از بسیارى از گمان ها بپرهیزید که پاره‏ اى از گمان ها گناه است، و جاسوسى مکنید، و بعضى از شما غیبت بعضى نکند؛ آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده ‏اش را بخورد ؟ از آن کراهت دارید. [ پس ] از خدا بترسید، که خدا توبه‏ پذیر مهربان است .

سه مسئله ای که در این آیه به آن ها پرداخته می شود:
۱. گمان بد
۲. تجسس
۳. غیبت

موارد دیگر
۴. توبه، راه توبه را خداوند باز گذاشته است.
۵. تقوا

حالات روانی انسان در امر دانستن به چند صورت می تواند باشد:
۱. یقین، بالاترین مرتبه علم و دانش نسبت به چیزی
۲. اطمینان، نزدیک به یقین است.
۳. ظَنّ (گمان)، بین دو احتمال، یک احتمال را قوی تر می داند = احتمال راجح، احتمالی که در ذهن ما می چربد.
۴. شَک (تردید، رَیب، دو دلی)، احتمال متساوی الطرفین
۵. وَهم، احتمالی که از شَک پایین تر است = احتمال مرجوح، احتمالی که نمی چربد.

شک و وهم، مصداق جهل هستند.
یقین و اطمینان، مصداق علم هستند.
ظَنّ، گاهی ملحق به علم و گاهی ملحق به جهل است. در واقع مصداقی از ندانستن است.

در مسایل اعتقادی، باید به یقین برسیم اما در مسایل فقهی، خداوند، ظن را هم حجت کرده است.
ظن از نظر علامه طباطبایی، گمان بد می باشد.
شهید مطهری می گوید: شک گذرگاه خوبی است اما منزلگاه خوبی نیست.

نکته ها

1- گناهان دو جور است: گناه جوارحی(مثل غیبت، تهمت، تمسخر و ...) و گناه جوانحی(مثل شرک، کفر، ...)
جوارح = اعضای بدن / جوانح = قلب

2- إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْم
مراد از بدگمانی این نیست که فقط در دل باشد. طبق نظر علامه طباطبایی : ۱. گمان ایجاد می شود ولی مهم این است که آدم به این گمان ها ترتیب اثر ندهد.
۲. اگر خوش بین باشیم، گمان بد به سراغ ما نمی آید.

انواع سوءظن
۱. سوءظن به خدای متعال، اگر کسی به علت مشکلات اقتصادی ازدواج را ترک کند، به خدا سوءظن دارد.
۲. سوءظن به مردم و مؤمنین که در این آیه از آن نهی شده است.
۳. سوءظن به خود، به این معنا که انسان در تربیت خود در مسیر حرکت به سوی خدا، به خودش سوءظن داشته باشد. مؤمنین که از خود حسابرسی می کنند، به خودشان سوءظن دارند.

وَ لاَ تَجَسَّسُوا
تفاوت تجسس و تحسس:
تجسس، جستجو در کار های مردم در امور شر
تحسس، جستجو در کار های مردم در امور خیر

🗓 ۹۶/۳/۲۶,۲۷

وَ لاَ یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً

غیبت = آشکارکردن آن چه که خداوند پوشیده داشته است.

امام خمینی(ره) در تعریف غیبت می فرمایند: اگر صفتی ناروا در شخص باشد(بخل، ترس، حسد = عیبی مستور) یا کاری انجام داده باشد که خلاف است و دیگران از آن بی اطلاع هستند (گناه مستور) و دوست ندارد کسی آن را برای دیگران بازگو کند ؛ بازگو کردن آن در غیاب او غیبت است. چنین کاری بر گوینده و شنونده حرام است، حتی اگر آن شخص راضی باشد!

چرا غیبت به خوردن گوشت برادر مرده، تشبیه شده است؟

الف) صنعت تشبیه به کار رفته است.
ب) کندن گوشت از بدن مرده، دوباره جایگزین نمی شود.
ج) شاید تشبیه نباشد و صورت جهنمی غیبت باشد.

روایات در مورد غیبت:

غیبت سریع تر از أکله، نشانه انسان منافق ، تلاش انسان عاجز و خورشت سگ های جهنم است.

کسی که حرف دیگران را به تو انتقال می دهد حرف تو را هم به دیگران انتقال می دهد.

هرکس زشتی های مسلمین را جستجو کند، خداوند دنبال زشتی های او می افتد. هرکس خداوند به دنبال زشتی های او باشد، رسوا می شود، هرچند درون خانه اش باشد.

اگر کسی غیبت کسی را کند که که در ظاهر و آشکار گناه نمی کند، از ولایت خدا خارج شده و داخل در ولایت شیطان می شود.

آن چه آتش در خشکی می کند (چیزهای خشک)، بدتر از آن را غیبت در مورد حسنات شخص غیبت کننده انجام می دهد.

استثنائات غیبت (مواردی که غیبت جایز است)

۱. تَظَّلُّم ، احیای حق از کسی که حقی را ضایع کرده است.
۲. گناه آشکار
۳. مشاوره، مثلا تحقیق در مورد ازدواج یا خرید خانه در محله ای
۴. کفار
۵. نزد قاضی

توجیه های غیبت / گناه غیبت را از بین نمی برد.
۱. به خودش هم گفتم یا می گویم.
۲. حقیقت است.
۳. غیبتش نباشد.

کفاره غیبت :

توبه کند و برای شخص غیبت شده، استغفار کند. (زیرا هم حق الله است و هم حق الناس است.)

آیت الله بهجت می گوید استغفار کفایت نمی کند باید از شخص حلالیت بطلبد .
امام خمینی در چهل حدیث می فرماید: اگر فسادی ندارد، حلالیت بطلبد.

انواع غیبت : گفتنی ، نوشتنی ، اشاره ای ، نگفتنی ، دلالت التزامی (همراه با قصد تَنقیص، یعنی پایین آوردن شخص)

ریشه های غیبت

۱. بی تقوایی، ریشه همه رذایل اخلاقی است.
۲. حسد
۳. پرحرفی، اگر بتوانی منظورت را در دو جمله بگویی، ولی در ده جمله بگویی ؛ طهارت لسان نداری!
۴. هَزل = شوخی های بیجا
۵. فرافکنی، نقاط ضعف و کمبودهای خود را می خواهد پوشش دهد، از دیگری غیبت می کند.
۶. کنجکاوی نا به جا (فضولی)
۷. فشارهای روانی و کینه ها

🗓 ۹۶/۳/۳۰

ادامه دارد ...

خلاصه جلسات تفسیر سوره حجرات در ماه مبارک رمضان/آیات 11

استاد کمالی/مؤسسه راهیان بصیرت

 آیه ۱۱/حجرات
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لاَ نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُنَّ وَ لاَ تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَ لاَ تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ وَ مَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولٰئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ‌
اى کسانى که ایمان آورده ‏اید ، نباید قومى قوم دیگر را مسخره کند ، شاید آنها از اینها بهتر باشند ، و نباید زنانى زنانِ [ دیگر ] را [ مسخره کنند ] ، شاید آنها از اینها بهتر باشند ، و از یکدیگر عیب مگیرید ، و به همدیگر لقب هاى زشت مدهید، چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان. و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند.

مواردی که در این آیه مبارکه به آن اشاره شده:
۱. مسخره کردن (مردان / زنان) «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ»
۲. عیب جویی «وَ لاَ تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ»

تفاوت لَمز و هَمز/ لَمز، عیب جویی رو به رو و در حضور فرد است و هَمز، عیب جویی پشت سر.

۳. لقب زشت دادن
۴. توبه از گناهان

شأن نزول آیه:

علامه طباطبایی از کتاب دُرّالمنثور سُیُوطی می گوید: آیه در مورد عده ای از افراد قبیله بنی تمیم است که صحابی رسول الله را مسخره کردند.

نکته ها

1- تمسخر فقط زبانی نیست. با اشاره ، رسم کاریکاتور و ... هم امکان دارد.

2- در صورت مسخره کردن یک قوم، باید از یک قوم حلالیت بطلبد.

3- تمسخر، منشأ بسیاری از درگیری ها و کدورت ها می شود.

4- همان طور که مسخره کردن امر ناپسندی است، تأیید مسخره کننده هم امر نامطلوبی است.

5- حرمت مومن از کعبه بیشتر است.

6- مسخره کردن دیگران نباید ما را از مسیرمان منحرف کند و انسان را سُست نماید . ولقد استُهزئَ من قبلک . پیامبران قبل از تو را نیز مسخره کرده اند !
مثلاً وقتی حضرت نوح کشتی می ساخت کفار مسخره اش می کردند .

7- با مسخره کردن، ادب و احترام دوستان از بین می رود.

8- کسی که از روی تمسخر و شوخی سلام می کند ؛ جواب سلام او واجب نیست.« رساله امام خمینی»

ریشه های مسخره کردن

۱. ثروت : ویل لکل همزه لمزه الذی جمع مالا و عدده!
۲. مدرک تحصیلی و سواد
۳. فرافکنی: ضعف های خودش را با مسخره کردن دیگران می پوشاند .
۴. خود برتر بینی
۵. تفریح و سرگرمی

🗓 ۹۶/۳/۲۳

ادامه دارد ...